ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ (Μελισσόχορτο)

Melissa officinalis L. (Lemon balm) Μελισσόχορτο

Οικογένεια: Lamiaceae - Είδος: Melissa officinalis L.

Περιγραφή: Το μελισσόχορτο είναι πολυετής πόα αυτοφυές στις νότιες περιοχές της Ευρώπης. Το ύψος του κυμαίνεται από 0,5 έως και 1 m. Ο βλαστός είναι τετραγωνικός, πολύκλαδος καλυμμένος με τρίχες και τα φύλλα του είναι ωοειδή, έμμισχα, αντίθετα και πριονωτά καλυμμένα με τρίχες. Άνθη λευκά ή ροδίζοντα, κάλυκας τριχωτός κωδωνοειδής, στεφάνη δίχειλη (το κάτω έχει 3 λοβούς άνισους το πάνω δισχεδές) και στήμονες 4 διδύναμοι.

Κλίμα – έδαφος: Ευδοκιμεί σε ημιορεινές και πεδινές δροσερές περιοχές, σε πλούσια εδάφη, ποτιστικά, καλώς
στραγγιζόμενα. Δεν αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Το χειμώνα, το υπέργειο τμήμα με τις πρώτες πάχνες καταστρέφεται και διαχειμάζει μόνο το πλούσιο και σχετικά αβαθές ριζικό του σύστημα. Απαιτεί pH εδάφους μεταξύ 4,5 και 7,8.

Πολλαπλασιασμός: α) Σπόρο: Ο σπόρος είναι σχετικά μικρός χρειάζονται 6 m2 σπορείου και περίπου 12 gr σπόρου ανάλογα με τη βλαστική του ικανότητα. Σπέρνεται σε σπορεία με την ίδια διαδικασία που ακολουθούμε για τη ρίγανη. Δημιουργία σπορείου είναι οι αρχές Μαρτίου. Μεταφύτευση στο χωράφι γίνεται με καπνοφυτευτική.β) Μοσχεύματα: Παίρνονται μοσχεύματα (βλαστοί πρώτου ή και δεύτερου έτους μήκους 12-15 cm) τα οποία παίρνονται από το μητρικό φυτά αρχές Μαϊου. Βρέχονται αρχικά και κατόπιν βυθίζονται σε ορμόνη ριζοβολίας (το κάτω τμήμα των κομμένων βλαστών h = 2 cm) ακολουθεί τοποθέτηση τους κατά τα δύο τρίτα σε υπόστρωμα ριζοβολίας. Συνήθως η ριζοβολία διαρκεί 4 βδομάδες. γ) Παραφυάδες: Τμήματα βλαστού που όταν αφαιρούνται από τα μητρικά φυτά έχουν ήδη ρίζες. Από 1 φυτό ηλικίας 2 ετών αποκτούμε 40-50 παραφυάδες που μεταφυτεύονται στο χωράφι, όπως τα σπορόφυτα.

Αποστάσεις φύτευσης 75-80 cm μεταξύ των γραμμών και 35-40 cm μεταξύ των φυτών.

Καλλιεργητικές φροντίδες: Καταπολέμηση ζιζανίων: Με σκαλίσματα. - Προετοιμασία χωραφιού: Όργωμα, και μετά σβάρνισμα. Λίπανση: Χρήση αζωτούχου λίπανσης και προσθήκη ποσότητας φωσφόρου και καλίου. Η σχέση των στοιχείων των μονάδων λίπανσης του Ν, P και Κ, είναι 2:1,5:1. Προσθήκη το χειμώνα βασικής λίπανσης Ν-Ρ-Κ και δύο επιφανειακές δόσεις (συνήθως νιτρική αμμωνία). Όταν το Ν είναι σε μεγαλύτερη αναλογία σε σχέση με τα άλλα θρεπτικά στοιχεία, παρουσιάζονται τροφοπενίες φωσφόρου και ιχνοστοιχείων Fe, Cu και Zn. Άρδευση: Είναι αρδευόμενη καλλιέργεια και απαιτεί 1 πότισμα ανά 10-15 μέρες. Εχθροί - ασθένειες: Προσβάλλεται από ωίδιο και αφίδες.

Συλλογή – Απόδοση: Την πρώτη χρονιά το συλλέγεται μια φορά την περίοδο ανθοφορίας, ενώ από τη δεύτερη χρονιά δυο. Η πρώτη συλλογή γίνεται με την έναρξη της άνθησης (συνήθως αρχές Ιουλίου), η δεύτερη τον Σεπτέμβριο. Η απόδοση μπορεί να φτάσει τα 1.200 κιλά/στρ σε χλωρό βάρος από το δεύτερο έτος. Συλλέγεται μηχανικά με χορτοκοπτικό και ξεραίνεται σε θερμοκρασία κάτω απόν 40 C.

Αιθέριο έλαιο: Το αιθέριο έλαιο, λαμβάνεται με απόσταξη του φυτικού υλικού αμέσως μετά από τη συγκομιδή, και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία γιατί μπορεί να αποδώσει τη μυρωδιά του λεμονιού με λιγότερο κόστος σε σχέση με εκχυλίσματα άλλων αρωματικών φυτών. Η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο των φρέσκων φύλλων υπολογίζει κατά μέσο όρο 0,1 % και γενικότερα κυμαίνεται από 0,01 και 0,13%. Τα πιο υψηλά επίπεδα αιθερίου ελαίου έχουν εξαχθεί στα τέλη του καλοκαιριού. Το αιθέριο έλαιο περιέχει σαν κύρια συστατικά του Lemon balm geraniol, cintronellal, linalool, ενώ το trans-carveol είναι το κύριο συστατικό του αιθερίου ελαίου του λεμονιού. Το αιθέριο έλαιο αλλοιώνεται συχνά με τα μίγματα lemongrass, citronella, ή ελαίου από λεμόνια.

Ιδιότητες-χρήσεις: Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική, βιομηχανία τροφίμων και καλλυντικών. Τα φύλλα του μεισσόχορτου χρησιμοποιούνται φρέσκα ή/και ξηρά ως καρύκευμα στις σάλτσες τις σάλτσες, τις σούπες, κρεατικά, λαχανικά και τα επιδόρπια. Σαν αρωματικός παράγοντας χρησιμοποιείται σε μερικά οινοπνευματώδη ποτά και ηδύποτα και σε τσάγια. Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι το μελισσόχορτο παρουσιάζει ηρεμιστική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ποντικιών που δοκιμάστηκε εργαστηριακά. Το έλαιο έχει αποδειχθεί ότι παρουσιάζει, αντιβακτηριακή και αντισπασμωδική δραστηριότητα. Είναι το κατεξοχήν μελισσοτροφικό φυτό.